Varis bacaklarımızdaki kirli kanın kalbe geri dönüşünü sağlamakla görevli toplardamarlarda görülen bir rahatsızlık. Damar içinde artan kan basıncı damar duvarında genişlemeye ve kapak yapısında bozulmaya neden olur ve kan ayaklara doğru geri kaçar. Kapak yapısının fonksiyonunu kaybetmesi ve kanın geri kaçmaya başlamasıyla birlikte hastalık belirgin hale gelir.
İlk belirtilere dikkat!
Bacaklarda ağrı, kramp, şişlik, renk değişimi gibi şikayetler varisin habercisi belirtiler arasında. Bu nedenle tüm bu belirtilerin başlangıç aşamasındayken yakalanması tedavide de büyük kolaylık sağlar. Varis ciddiye alınması gereken bir problem, erken aşamada önlenmezse ilerleyen aşamalarda mutlaka cerrahi müdahaleye gidilmesi gerekir. Özellikle varise bağlı dolaşım yetmezliği ve buna bağlı yaralar oluştuğunda tedavi güçleşir.
Kadınların damar yapısı varise yatkın
Kadınlarda damar duvarındaki elastik yapının erkeklerden farklı olarak genişlemeye yatkın olması, hormonal faktörlerin etkisi ve erkeklerde bacak kaslarının daha güçlü olması sebebiyle varis oluşma ihtimali daha fazla. Ayrıca kadınlarda varis oluşumunu tetikleyen bir diğer faktör de hamilelik sırasında karın içinde artan basınç ve ana toplardamarlara gerçekleşen baskı. Günlük hayatımızda bilerek ya da bilmeyerek yaptığımız bazı yanlış davranışlar da varis oluşumuna zemin hazırlar. Çok uzun süre ayakta durmak ya da oturmak, spordan uzak yaşam tarzı, merdiven çıkılmaması ve kilo kontrolünün sağlanamaması varise neden olan faktörler arasında yer alır.
Varis oluşumunu engellemek için;
1- Düzenli spor yapın: Günde 30 dakikanızı spora ayırın. Eğer ayıramıyorsanız gün içerisinde asansör yerine merdiven kullanın ve her fırsatta yürüyün. Basit bir egzersiz olmakla birlikte masanın kenarından destek alarak parmak uçları üzerinde kalkıp tekrar yere basarak arka baldır kaslarının güçlendirilmesini sağlayabilirsiniz.
2- Fazla kilolarınızdan kurtulun: aşırı kilo kanın bacaklardan kalbe dönüşü önünde bir engel sayılabilir. Ayrıca toplardamarlara kilo baskısı ve fazla kilolara bağlı hareket kısıtlanması varisin en önemli sebeplerindendir.
3- Pedal çevirin veya merdiven çıkın: Bacak damarlarındaki kanın kalbe dönüşünde en önemli unsurlardan biri kas pompası olarak tanımlanan bacak kaslarının kasılmasıyla toplardamar akımının sağlanması. Bu kasları en iyi çalıştıran hareketlerden birisi pedal çevirmek. Bisiklete binmek gibi bir şansınız yoksa yere yatıp havada da pedal çevirebilirsiniz. Step tahtası ya da merdiven basamağı üzerinde de sıralı inip çıkma hareketleri varis hastalarında kas pompasını güçlendirip rahatlama sağlayabiliyor.
4- Ayaklarınızı yukarı kaldırarak dinlenin: Dinlenirken ayakların kalp seviyesinden daha yukarıda olması kanın kalbe dönüşünü kolaylaştırarak toplardamar duvarındaki basıncı azaltıyor. Benzer şekilde yatağın ayakucunun yükseltilmesiyle oluşturulan hafif bir eğim venöz kan akımını rahatlatabiliyor.
5- Belli aralıklarla soğuk su uygulayın: Soğuk uygulama damar duvarında büzüşmeye sebep olarak kan akımının kalbe yönelmesini sağlar. Ayrıca damar duvarında oluşan genişlemeler üzerinde de koruyucu etki yapar.
6- Koruyucu çorap giyin: Koruyucu çoraplar bacaklara dışarıdan basınç uygulayıp kanın kalbe akımını kolaylaştırıp toplardamar içinde birikmesini önleyerek varis oluşumunu ve ilerlemesini önleyen yöntemlerin başında gelir.
7- Aşırı sıcaktan kaçının: Sıcak havalar toplardamarların genişlemesine dolayısıyla da varis oluşumuna neden olabiliyor. Bu nedenle mümkün olduğu kadar sıcak havada dışarıda kalmayın.
