Gönderen Konu: Namazın Mekruhları (Okunma sayısı 2647 defa)

Yara ßenim · « : Haziran 24, 2010, 03:56:05 ÖS »

Namazın vâciblerinden herhangi birini bilerek yapmamak, tahrîmen (harama yakın) bir mekruhtur. Sünnet veyahut âdâbından birini yapmamak mekruh ise de, harama yakın değildir. Bu genel kaideden sonra, namazın belli başlı mekruhlarını görelim:

1 - Namazda bedeni ve elbisesiyle oynamak. Serinlemek maksadıyla eliyle yelpazelenmek. Namazın kemâli, ruhen ve bedenen huşû' ve sükûnet bulmak ve dünyevî işlerden kalben alâkayı kesmek ile olduğundan bu gibi işler mekruh görülmüştür. Hadîs-i şerîf'te de: "Allah Teâlâ sizin namazda oynamanızı hoş görmez" buyurulmuştur.

2 - Abdesti sıkışık bir vaziyette veya iştah çekici bir yemek sofraya konmuş iken namaza durmak... Bunlar da, namazda kalb ve zihni meşgul ederek huzura engel olduklarından mekruh sayılmışlardır.

3 - Namazda parmak çıtlatmak veya parmakları birbirine geçirmek (teşbik). İbn-i Âbidin'in beyanına göre, parmak çıtlatmak namazın haricinde de mekruhtur. Teşbik ise, ancak mafsallara masaj için yapılıyorsa mekruh olmaz.

4 - Namazda iken esnemek, gerinmek, eli böğrüne koymak.

5 - Göğsünü kıbleden çevirmeden boynunu döndürüp bir yere bakmak. Göğsü kıbleden döndürmek ise namazı bozar.

6 - Kollarını yere sermek. Kadınların sermesi mekruh değildir.

7 - İşâretle selâm almak.

8 - Secdeye varırken elbisesini önden veya arkadan eliyle tutup kaldırmak.

9 - Ceket ve paltosunu giymeyip omuzuna veya başına alarak namaz kılmak. Bu, kibir ve namaza önem vermemek gibi duygularla olursa, mekruhtur. Bir özürden dolayı olursa mekruh sayılmaz.

10 - Kılıksız bir halde, kirli iş elbisesi içinde veya başkasının yanına çıkamayacağı bir kıyafetle namaza durmak. Hz. Ömer (ra) kirden sakınılmayan hizmet elbisesi ile namaz kılmakta olan bir kimseyi görünce ona hitaben: "Seni bâzı kimselere göndersem bu elbise ile gider misin?" diye sormuş; o da, "Hayır" deyince: "Cenâb-ı Hak, kendisi için süslenilmeğe en lâyık olandır" buyurmuştur. Namazda müstehab olan mu'tad elbisedir. Yani başkasının yanına da giyilerek çıkılabilen elbisedir. Gecelik ve pijamalar, evde giyilen mu'tad elbiseler olduğuna göre, onunla namaz câiz olur. Fakat evlâ olan pijama ve geceliklerle namaz kılmamaktır. Çünkü temiz olmama ihtimali mevcuttur.

11 - Kolları dirseklere kadar sıvalı, lâubali bir vaziyette namaza durmak da mekruhtur.

12 - Kırâeti tam bitirmeden rükû'a eğilmek.

13 - İkinci rek'atta, ilk rek'atta okuduğu sûre ve âyetin üstündeki sûre ve âyeti okumak.

14 - Birinci ve ikinci rek'atta okuduğu iki sûre arasını, sadece bir sûre ile ayırmak. Meselâ birinci rek'atta Fîl sûresini, ikinci rek'atte de Mâûn sûresini okumak gibi. Arada Îlâf sûresi atlanmıştır. Kerahetten kurtulmak için, arada en az iki sûre bırakmalıdır.

15 - Her namazın ikinci rek'ati birinciden, dördüncü rek'ati de üçüncüden uzun olmamalıdır.

16 - İki rek'atta da aynı sûreyi tekrar etmek. Eğer ezberinde başka sûre yoksa mekruh olmaz. Nafile namazlarda tekrarda bir kerahet yoktur.

17 - Bilerek aynı sûrede bir veya birkaç âyet atlamak.

18 - Namazda gözlerini yummak veya göğe dikmek. Namazda secde yerine bakmak âdâbdandır. Gözleri yummak, bu edebi terk etmektir. Ancak huşûu giderici ve dikkati dağıtıcı bir şey'i görmemek için göz yumulması bakmaktan evlâdır.

19 - Vücudundan kıl koparmak gibi namaza uygun düşmeyen bir amel-i kalîlde bulunmak.

20 - Namazda kaşınmak, terini silmek. Kaşınmadığı ve terini silmediği takdirde aşırı rahatsızlıktan zihni meşgul olacaksa, câiz olur. Bir rek'atta üç kere üstüste kaşınmak ise amel-i kesîr sayılacağı için, namazı bozar.

21 - Canlı bir şey'in resmi üzerine secde etmek.

22 - Üzerinde canlı resimleri bulunan elbise giymek, başının üstünde, arkasında, önünde, yan taraflarında veya karşısında canlı resimleri olmak. Eğer resim, ayakta duran için çok dikkat etmedikçe farkedilmeyecek derecede küçük olursa, yahut büyük olmakla beraber yaşamayacak şekilde başı kesik veya âzası noksan olursa câiz olur. Fakat yine de bunları kıble tarafına asmamaya dikkat etmelidir.

23 - Bir özür yokken, secdede yalnız alnı yere koyup burnu koymamak.

24 - İşlek yol üzerinde, mezar üstünde, hamamda, gübrelikte, pisliğe yakın bir yerde namaz kılmak.

25 - Camide ön safta açık yer varken ilerlemeyip arkada namaza durmak.

26 - Kor hâlindeki ateşe karşı namaz kılmak. Mum, kandil, lâmba karşısında namaz kılmakta bir kerahet yoktur.

27 - Tenbellik eseri yanında takke taşımayı bir külfet sayarak veya başını örtmeyi ehemmiyetsiz görerek başı açık namaz kılmak. Halbuki namazda başın örtülü olması sünnettir. Hattâ, secde esnasında baştan düşen takkeyi amel-i kesîr işlemeden (meselâ tek el ile) yerden alıp başa örtmeyi bâzıları efdal görmüşlerdir. Bir özürden dolayı başın açık bulunmasında ise kerahet yoktur. Bir de, tezellül ve huşû' maksadıyla başı açık bırakmakta bir beis yoktur, diyenler de vardır.* Namazda takkenin üzerine sarık sarmak sünnettir. Allah Resûlü: "Sarıklı kılınan namaz, sarıksız kılınan namazdan 70 defa daha hayırlıdır" (Tâc) buyurmuştur. Bâzı âlimlere göre, başı takke ile örtmek de sarık yerini tutabilir.

28 - Âyetleri, rükû' ve secdelerde okunan tesbihleri el ile saymak.

29 - Uyuyan insanlara ve insanın yüzüne karşı da namaz kılma mekruhtur. Arkası dönük kimseye karşı namaz kılmakta hiçbir mahzur yoktur.

30 - Önünden insan geçeceği tahmin edilen yerde, namaz kılarken önüne sütre koymamak da mekruhtur.

31 - Farz namazlarda özürsüz bir şey'e dayanmak ve sağa-sola sallanmak da mekruhtur. 32 - Secdeye giderken özürsüz olarak ellerini dizlerinden önce yere koymak; kalkarken de dizleri ellerden önce kaldırmak veya ellerine abanarak kalkmak.

33 - Rükû'da iken başı sırt ile beraber olarak düz tutmayıp yukarı dikmek ve aşağı eğmek.

34 - Besmele'yi ve Âmin'i açıktan söylemek.

35 - Rükû ve secde tesbihlerini 3'den az yapmak.

36 - Zaruret yokken sırtına veya kucağına çocuk alarak namaza durmak.

37 - Zaruret yokken erkeğin ipek elbise ile namaz kılması. İpek seccade üzerinde ise namaz kılınabilir. Çünkü erkek için haram olan ipek giymektir. Kullanmak ise câizdir. * * *

Mehmet Dikmen sorularla islamiyet

Yara ßenim · « **Yanıtla #1 :** Haziran 24, 2010, 03:57:57 ÖS »

Namazın Mekruhları
Namazda mekruh olan şeylerin başlıcaları şunlardır:
1) Namazın vaciblerinden birini kasden terk etmek. Mesela; Fatiha'yı terk etmek veya gizli okunan namazda açıktan okumak, açıktan okunan namazlarda gizli okumak gibi... Tahrîmen mekruh olan böyle bir namaz sahih ise de, iadesi vacib olur. Çünkü eksiklik bir sehve (yanılmaya) dayanmaktadır.
2) Namazın sünnetlerinden birini bilerek terk etmek mekruhtur.
3) İkinci rekatta birinci rekata göre daha uzun okumak mekruhtur. Hanefilere göre fazlalığın üç ayet miktarını aşması gerekir. Aksi halde mekruh olmaz.
4) Namaz kılarken bir özür olmaksızın bir yere, direğe, duvar veya bastona dayanmak mekruhtur.
5) Namazda özürsüz yere birbiri peşine olmak üzere bir kaç adım yürümek mekruhtur. Ancak bir yılan veya akrebi öldürmek gibi bir özür sebebiyle bir kaç adım atmak mekruh olmaz. Bunları öldürmek biraz yürümeyi ve çokça hareketleri gerektirirse namaz bozulur. Böyle bir durumda zararı def etmek için namazı bozmak caizdir.
6) Bir rekatta bir sürenin iki kere okunması veya farzlarda iki rekatta da Fatiha'dan sonra aynı surenin tekrarlanması mekruhtur. Ancak bu, nafile namazlarda mekruh olmaz. Namazda Fatiha'dan sonra sürekli olarak belli bir sürenin okunması, bu sürelerden başkasının okunmaması da mekruhtur.
7) Kıraatta, Kur'an-ı Kerim'deki sıraya uyulmaması mekruhtur. Mesela; birinci rekatta "ihlas" süresini okumak, sonra "Leheb" veya "Kafirün" suresini okumak gibi. Çünkü Resulullah (s.a.s)'in okuyuşlarında bu sırayı gözettiği rivayet edilmiştir.
Namaz kılan kişinin eli aracılığı ile elbise, beden veya sakalları ile oynaması, eline ağzına koyması veya gerek olmaksızın burun deliklerini kapaması mekruhtur.
9) Namazda kıyam, kıraat, rüku ve secde hallerinde elleri bir özür bulunmaksızın, sünnette belirlenen uzuvlar üzerine koymamak mekruhtur. Kıyamda elleri yanlara salıvermek gibi.
10) Namazda bit veya pire tutmak, öldürmek ve kovalamak mekruhtur. Karınca ve pire gibi bir şeyin ısırmasından acı duyan kimsenin bunları namazda tutup atmasında bir sakınca yoktur.
11) Erkeklerin secde ederken kollarını tamamıyla yere döşemeleri mekruhtur.
12) Namaz içinde bir özür bulunmaksızın bağdaş kurup veya dizleri dikip oturmak mekruhtur.
13) Namazda gerinmek veya esnemek mekruhtur. Çünkü gerinmek bir gaflet ve tembellik eseridir. Resulullah (s.a.s) şöyle buyurmuştur: "Esnemek şeytandandır. Sizden biri esneme hali olunca bunu gücü yettiğince yenmeye çalışsın" (Buharî, Bedül-Halk, 11, Edeb,127; Müslim, Zühd, 56; Tirmizî, Edeb, 7).
14) Namazda, bir zaruret bulunmaksızın kendi isteği ile öksürmek mekruhtur. Öksürüğü mümkün olduğu kadar gidermek edebe daha uygundur.
15) Namaz içinde, verilen selamı el veya baş işaretiyle almak mekruhtur.
16) Namazda, dişlerin arasında nohut tanesinden küçük bir yemek parçasını yutmak mekruhtur. Nohut tanesinden büyük olursa namaz bozulur.
17) Yemek sofrası hazır olduğu halde namaza başlamak mekruhtur. Ancak vaktin çıkmasından korkulması durumu müstesnadır. Bu yiyeceğe karşı iştihanın bulunup bulunmaması hükmü değiştirmez.
18) Namazda gözleri yummak veya gözleri göğe doğru çevirmek, sağa sola bakınmak veya başını bir tarafa çevirip bakıvermek mekruhtur. Hz. Peygamber şöyle buyurdu: "Gözlerini göğe doğru namazda diken topluluklara ne oluyor?". Bu konudaki sözleri o derece şiddetli oldu ki, sonunda şöyle buyurdu: "Ya buna son verirler veya Allah onların gözlerini kör eder". Gözlerin gökyüzüne çevrilmesi Cenab-ı Hakka mekan izafe etmeye yol açabilir. Namazda sağa-sola bakınmak da huşuya engeldir ve boş işle uğraşmaktır.
19) Parmakları birbirine geçirmek parmak çıtlatmak veya elleri böğürleri üzerine koymak mekruhtur. Bu hareketler namaz kılanı huşudan ayırır. Hz. Peygamber (s.a.s) şöyle buyurmuştur: "Sizden biri mescitte bulunduğu zaman parmaklarını birbirine geçirmesin. Çünkü böyle bir hareket şeytandandır. Sizden biri mescitte ol-duğu sürece dışarı çıkıncaya kadar namazdadır" (eş-Şevkanî, a.g.e" II, 328, 330). Ebû Hureyre'den rivayet edilen bir hadis-i şerifte şöyle buyurulmuştur: "Hz. Peygamber namazda parmak çıtlatmayı yasaklamıştır" (eş-Şevkanî, a.g.e., II, 330).
20) Namazda daha selam vermeden terleri veya yüze dokunmuş olan toprakları silmek mekruhtur. Ancak göze girip zahmet verecek olan teri silmekte bir sakınca yoktur.
21) İmamdan önce rüku veya secdeye gitmek ve ondan önce rükudan veya secdeden başını kaldırmak mekruhtur.
22) Kıyam, rüku ve secde aralarındaki tekbir ve zikirleri kendi yerinden sonraya bırakmak mekruhtur.
23) Yanmakta olan bir ateşe doğru namaz kılmak mekruhtur. Çünkü bu şekilde namaz kılmak mecüsîlere benzemektir. Yanmakta olan ocak, soba ve ateş dolu mangalda "yanan ateş" hükmündedir. Muma, kandile, lambaya karşı namaz kılmak ise mekruh olmaz.
24) Arada bir perde olmaksızın, bir insanın yüzüne karşı namaz kılmak mekruhtur.
25) Geniş vakitte küçük veya büyük abdestin sıkışık olması veya yelini sıkışık halde tutarak namaza başlamak mekruhtur.
Hz. Peygamber (s.a.s) şöyle buyurmuştur: "Yemek hazır iken, bir de küçük ve büyük abdestin sıkıştırdığı kimselerin namazı tam değildir" (Müslim, Mesacid, 67).
26) Namazın sıhhatine engel olmayacak miktardan az olan necasetin elbise, beden veya namaz kılınacak yerde bulunması mekruhtur.
27) Tek ayak üzerinde durmak veya bir ayağı yerden kesmek ve diğerine dayanmak mekruhtur. Ancak bu bir özür sebebiyle yapılırsa mekruh olmaz.
28) Namazda, bir özür yokken elbiseyi giyinmeksizin, omuzlar üzerine alarak etrafını salıvermek mekruhtur.
29) Başka elbise varken, namazda, kirli ev ve iş elbisesi giymek mekruhtur. Çünkü Allah Teala; "Her mescide çıkışta süslerinizi takının" buyurmuştur. Ayet-i kerimede namaz kılmaya giderken iyi ve güzel elbiselerin giyilmesi ve Yüce Allah'ın huzuruna bu şekilde çıkılması kastedilmiştir.
30) Bir özürden dolayı olmadıkça yalnız bir parça elbise ile, mesela; yalnız bir gömlek ile namaz kılmak mekruhtur.
31) Erkeklerin bir özür bulunmadıkça ipekli elbise giyerek namaz kılması mekruhtur.
32) Elbiseyi topraktan veya dizlerini yıpranmaktan yahut ütünün bozulmasından korumak için rükuya veya secdeye giderken yavaşça yukarıya çekmek mekruhtur.
33) Erkeklerin saçlarını arkada toplayıp bağlaması veya örülmesi mekruhtur. Böyle bir şeyin namaz içinde kasten yapılması amel-i kesîr sayılır ve namazı bozar.
34) Namazda başının kenarlarına mendil, kaşkol vb. bir bez sararak tepesini açık bırakmak mekruhtur.
35) Namazda tembellik veya önem vermeme sebebiyle başı açık bulundurmak mekruhtur. Bir özürden dolayı baş açık kalabilir.
Diğer yandan alçak gönüllülük ve huşu maksadıyla başın açık bulundurulması caiz görülmüştür. Çünkü namaz tevazu ve münacat halidir. Hz. Peygamber (s.a.s)'in namazlarını başı örtülü olarak kıldığı rivayet edilmiştir. Hadis-i şerifte; "Beni namaz kılarken gördüğünüz gibi namaz kılınız" buyurulmuştur. Bu bir adet ve alışkanlıktan çok Hz. Peygamber'in fiili sünnetine uyma ve başkalarına benzemekten korunma meselesidir.
36) Üzerinde insan veya hayvan resimleri bulunan elbise ile namaz kılmak veya böyle bir kumaş üzerine secde etmek mekruhtur. Ancak böyle bir elbisenin üzerine ceket, pardösü veya cüppe gibi bir şey giyilirse, onunla namaz kılınmasında bir sakınca bulunmaz.
Ebu Talha (r.a), Resulullah (s.a.s)'a şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Melekler, içinde köpek veya resim ve heykel bulunan bir eve girmezler" (Buharî, Büyû', 40; Müslim, Libas, 81, 82; Ebu Davud, Tahare, 89; Tirmizî,
Edeb, 44).
Enes (r.a)'in şöyle dediği rivayet edilmiştir: "Hz. Aişe'nin ince bir örtüsü vardı ki, bu örtüyü evinin bir tarafına asmıştı. Hz. Peygamber ona: Bu perdeni yok et, çünkü bunun üzerindeki resimler namazda gözüme takılıyor" (Buharî, Salat, 15, Libas, 93; Ahmed b. Hanbel, III, 151, 283).
37) Namaz kılanın başı üstünde, ön, sağ veya sol yanlarındaki duvar veya tavan üzerine yapılmış kabartmalı yahut resim halinde canlı tasvirinin bulunması mekruhtur. Bunların arka tarafta bulunmasının keraheti daha azdır.
Namaz kılanın ayakları altında veya oturduğu yerde bulunan veya karşıdan bakılınca uzuvları farkedilemeyecek kadar küçük olan bir suretin bulunması namaz bakımından kerahet doğurmaz.
Kimlik kartı, nüfus cüzdanı, pasaport, sürücü ehliyeti gibi belgeler üzerindeki resimlerle, kağıt paraların üstünde resmedilmiş bulunan suretler bu belge ve paralar cüzdan veya çanta yahut ceplerde kapalı bulundukları için ne namaz içinde ve ne de namaz dışında bir sakınca doğurmaz. Diğer yandan resmi belgelere yapıştırılan bu gibi resimlerin amacı, insanları birbirinden ayırmak, yanlışlık ve haksızlıkları gidermek, bir takım hakları korumaktır.
38) Yedi yerde namaz kılmak mekruh sayılmıştır. İbn Ömer (r.a)'den şöyle dediği rivayet edilmiştir: "Resulullah (s.a.s) yedi yerde namaz kılınmasını yasaklamıştır: Çöplüklerde, hayvan kesilen yerlerde, kabristanda, yol kenarlarında, hamamda, deve ağıllarında ve Beytullah'ın üstünde" (Tirmizî, bu hadis için isnadı kuvvetli değildir, hadiste zayıf ravi vardır, demiştir. eş-Şevkanî, a.g.e., II, 138).
Yeryüzü İslam'ın mensuplarına mescid kılınmıştır. Ancak azîz ve celîl olan Allah'a ibadet etmek için elbisenin, bedenin ve ibadet yapılacak yerin temiz olması gerekir. İşte hadis-i şerifte sayılan yerler temiz olmayan yerlerdir (Namazın mekruhları için bk. el-Kasanî, a.g.e., l, 215-220; İbnûl-Hümam, l, 290-297; İbn Abidîn, a.g.e., l, 597 vd.; eş-Şîrazî, el-Muhezzeb, l, 88 vd.; İbn Kudame, el-Muğnî, l, 495; ez-Zühaylî, a.g.e., l, 770 vd.; Bilmen, a.g.e., s. 224 vd.).

Tesettur Forum

Haberler:

Gönderen Konu: Namazın Mekruhları (Okunma sayısı 2647 defa)

Yara ßenim

Namazın Mekruhları

Yara ßenim

Namazın Mekruhları