SEVDİĞİN İŞİ YAPARSAN HAYATIN BOYUNCA BİR GÜN BİLE ÇALIŞMAMIŞ OLURSUN!!!
YANLIŞ KODLAMA 1 YIL
YANLIŞ TERCİH 4 YIL
YANLIŞ MESLEK 40 YIL ‘A
SEBEP OLUR!...
MESLEK NEDİR?
Meslek, sadece para kazanma ve ekonomik ihtiyaçları karşılama aracı değildir. Birey, mesleki etkinlikleri yoluyla bir şeyler üreterek yeteneklerini, becerilerini kullanır; gizli güçlerini, kapasitesini geliştirir, başarılı olur ve doyum sağlar. Meslek, bireyin toplumda bir yer edinmesini, saygı görmesini ve her şeyden önemlisi bir işe yaradığı duygusunun yol açtığı doyuma ulaşmasını da sağlar. İş yaşamında doyum, genel yaşam doyumunu da etkiler. Meslekte yaşanılan başarısızlıklar, doyumsuzluklar bireyin ruh sağlığını tehdit eder.
MESLEK SEÇİMİ NEDİR?
Meslek seçimi; bireyin kendisine uygun olan meslekleri çeşitli yönleri ile değerlendirip, tercih edilen meslekler arasından, girme olasılığı en yüksek olana yönelmesidir. Bireyin, zihinsel, fiziksel yeteneklerini, becerilerini, ilgilerini, ihtiyaçlarını ve ekonomik durumunu göz önüne alarak seçim listesindeki seçenekleri belirlemesi gerekir.
Meslek Seçimi Neleri Etkiler ?
Hayat boyunca yaşayacağınız arkadaş grubunu
Hayat boyunca yaşayacağınız ortamı
İş bulma zorluk ve kolaylığını
Ailenizin nerede yaşayacağını
Çalışırken zevkle iş yapıp yapmayacağınızı
Mesleğinizden tatmin olup olmayacağınızı
Tatil sürenizi
Sağlık durumunuzu
Nelerden ödün vermeniz gerektiğini
Genel yaşam biçimini vs.
Dünya değişiyor. İş dünyası ´sabah sekiz-akşam altı´ anlayışından uzaklaşıyor. İş, hayatın merkezine oturuyor, bazen ileri gidip hayatın ta kendisi oluyor. Bu nedenle meslek seçmek yeni bir hayat seçmekten farksızlaşıyor. Birçok kişi ´hayatının mesleği´ni bulabilmek için çabalıyor. Yanlış meslek seçmenin faturası mutsuzlukla ödeniyor. Yanlış meslek kurbanları yol yakınken dönmenin yollarını arıyorlar.
Uzmanlara göre üniversiteden mezun olduğunuz bölüm ´tercih nedeni´ olmaktan çıkıyor. Artık hangi bölümden mezun olduğunuz değil yeteneklerinizin hangi yönde olduğu ve kendinizi iş dünyasına hazırlayıp hazırlamadığınız önemli.
MESLEK SEÇİMİNDE NEYE GÖRE HAREKET ETMELİYİZ
1) Yeteneklerinin belirlenmesi
(Ben neler yapabilirim?)
Yetenek belli bir eğitimden yararlanabilme gücüdür. Yetenek meslekteki başarıyı etkileyen etmenlerden biridir ve temel gerekliliktir. Seçtiği mesleğin gerektirdiği en az yetenek düzeyine sahip olmayan bireyin o meslekte başarılı olması olası değildir. Bunun yanında sahip olduğu yeteneklerin, kapasitenin altında bir yetenek düzeyi gerektiren mesleğe yönelen bireyin meslekte doyum sağlaması da mümkün olmayacaktır.
2.İlgi Alanlarının Belirlenmesi (Ben neleri yapmaktan hoşlanırım?)
İlgiler, bireyin hangi faaliyetlerle uğraşmaktan zevk duyacağını belirler ve işin özüne iner. İlgiler, yeteneklerle ilişkilidir. İlgi duyduğumuz alanlar çoğunlukla yetenekli olduğumuz alanlardır.
3.Kişilik Özelliklerinin Belirlenmesi (Karakterim Nasıl?)
Bireyin meslek seçiminde isabetli olması kişilik özelliklerini çok iyi tanıyıp bu özellikleri gerektiren mesleklere yönelmesine bağlıdır.
Bireylerin çok farklı kişilik özellikleri vardır.
Bunlar:
Atak...
Girişken...
Çekingen...
Uysal...
Hırslı...
İdealist...
Kurallara Bağlı... Hayal Gücü Zengin...
Realist...
Mantıklı...
Sinirli...
Kendi Başına Buyruk...
Alçak Gönüllü...
Düzenli...
4. İş Değerlerinin Belirlenmesi
(Ben ne istiyorum)
Yetenek ve ilgilerin belirlenmesinin ardından bireyin meslekteki beklentilerini tanımlaması gerekir. İş değerleri, bireyin meslekte nelere önem verdiğini, mesleki faaliyetin sonunda elde etmek istediği olanakları gösterir.
İş değerleri neler olabilir:
* Kazanç... * Yaratıcılığı Kullanma...
* Liderlik... * Yeteneği Kullanma...
* İşbirliği... * Ün Sahibi Olma...
* Sosyal Statü... * Düzenli Yaşam...
* Değişiklik...
Birey bu değerlerden kendisi için önemli olanları belirlemeli. Kendisine belirlediği bu değerleri sağlayacak mesleğe yönelmelidir. Ancak ilgi ve yeteneklerini de göz ardı edilmemesi gerekir.
5.İlgi Duyulan Mesleklerin İncelenmesi
Bireyin kendini yukarıda açıklanan şekliyle tanımasının ardından ilgi duyduğu meslekleri tanıması gerekiyor.
Çevrenizdeki Meslek Mensuplarıyla Konuşun!
Soracağımız Sorular Nelerdir?
1. Çalışma Koşulları Nasıl? (Çalışma saatleri, Tatil süresi)
2. Mesleğin Şu Andaki ve Gelecekte İş Dünyasındaki Durumu
3. Kazanç Durumu Nasıl?
4. Sağlık Durumunuza Engel teşkil Edecek Noktaları Nelerdir?
5. Ne Tür Etkinlikler Gerekmektedir? (Zihinsel, Bedensel Etkinlikler, El Becerisi vs. ne derecede gerektiği...)
6. Mesleğin Toplumsal Saygınlığı
7. Meslek Girebilmek İçin Ne Gibi Ön Hazırlıklar Gerekmektedir? (Staj, Kurs, Çıraklık gibi.)
8. Meslekte İşe Girme Nasıl Olmaktadır? Sınavla mı, Doğrudan mı, Sermaye Gerektiriyor mu?)
9. Meslekte İlerleme İmkanı Var Mı? Varsa İlerleme Neye göre Oluyor? (Yetenek, Bilgi ve Beceri ile mi Yoksa Yıl ile mi Olmakta?)
10. Meslekte Emekli Koşulları Nelerdir? Hangi Yaşlar Arasında Yapılabilir? Sosyal Güvenliği Var Mı?
11. Bu Meslekte Ülkenin Her Yerinde İş Bulma İmkanı Ne Derecede Mevcut?
12. Meslek İş Çevresinde Nasıl Bir Ortamda Yürütülüyor? (Sıcak, Soğuk, Nemli)
13. Mesleğin Gerektirdiği Fiziksel Özellikler Mevcut Mu? Varsa Neler? (Boy, kilo, koku alma vb.)
14. Meslekte kadın/erkek çalışan oranı nasıldır?
15. Meslekte yapılan işler nelerdir?
16. Önümüzdeki on yıl içinde mesleğin ülkemizdeki durumu nasıl olacaktır?
6. Sizi, seçtiğiniz mesleğe hazırlayan yüksek öğretim kurumları hakkında bilgi sahibi olmalısınız:
• Hangi yüksek öğretim kurumları, seçilen mesleğe eleman yetiştirmektedir?
• Seçilen yüksek öğretim kurumu yılda kaç öğrenci almaktadır?
• Daha önceki yılların taban-tavan puanları nelerdir?
• Seçilen yüksek öğretim kurumu hangi puan türünde öğrenci almaktadır?
• Öğrenim süresi kaç yıldır?
• Özel bir ödeme gerektiriyor mu, bu ödemeleri karşılayabilecek misiniz?
• Yüksek öğretim kurumunun bulunduğu yer ve sunduğu olanaklar öğrenci için yeterli mi?
TERCİHLERİN SIRALANMASINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR NELERDİR?
1. Önceki tavsiyelerin ışığında kazandığınız takdirde mutlaka okuyacağınız okulları kılavuzdan işaretleyiniz.
2. İstek sıranıza göre okulları sıralayınız.
3. Meslek seçimini yaparken aynı puan türünden öğrenci alan okulları seçmeye özen gösteriniz. Eğer farklı puan türünden okulları yazarsanız üniversiteye hazırlık döneminde ve sınav esnasında çok zorlanırsınız.
4. Sıralama yaparken okulların önceki yıllara ait puanlarını veya yüzdelik dilimlerini dikkate aldınız. Bu sene puan ve yüzdelik dilimlerin tıpa tıp aynısı olacağı söylenemez ancak size bir fikir verecektir.
5. Tercih ettiğiniz okulları tercih sıranıza göre yazılıp daha sonra içlerinde puan durumuna bakarak sıralamanızın tutarlı olup olmadığını kontrol ediniz.
6. Tutarsız (ölü) tercih; alt sırada yazdığınız bir okulun üst sıradakinden puanının daha fazla olması durumudur. Böyle tercihleriniz varsa eleyiniz.
7. Her okulu tek tek bir alttaki ile yeniden karşılaştırın üsttekine göre tercih etmenize rağmen alta yazdığınız var mı? İyice gözden geçiriniz.
8. Her kişi kendi yapısına bazı okulları uygun gördüğü için bir diğerinin tercihini doğru bulmayabilir. Bu sizi yanıltmamalıdır. Her kişinin özelliklerinin ayrı olduğu ve tercihler için her öğrencinin durumuna göre ayrı listeler çıkarılması gerektiği unutulmamalıdır.
9. 24 ayrı tercih yapma hakkınız vardır. Fakat ÖSS ile yerleştirmede bir türden ancak 18 tercih yapabilirsiniz. Yine de, tercihlerinizin tamamını doldurmak için kendinizi zorlamayın.
10. ÖSYM sizi yazdığınız okullardan herhangi birine yerleştirebilir. Kazanmanız halinde pişman olacağınız hiçbir okulu yazmayın.
11. Yazmadığınız bir okula puanınız tutmuş olsa da kesinlikle alınmayacağınızı akıldan çıkarmayın.
12. Yazdığınız bir okulun tercih listesindeki sıra numarası önemli değildir. Üsttekilerin puanı tutmazsa o okula 18. tercihiniz bile olsa siz yerleştirilebilirsiniz bir başkası 1. tercihine bile yazmış olsa puanı sizden düşükse o yerleştirilmeyecektir.
13. Tercih listenizde puana değil de kişisel tercihinize önem verin. Puanı yüksek diye istediğiniz bir okulu daha az tercih ettiğinizin altına yazmayın.
14. Tercihlerde ÖSS denemelerinde aldığınız puanları dikkate alınız.
15. Tercihlerinizde mutlaka rehber öğretmeninize danışınız.
