Bin sekizyüzlü yılların sonu, bin dokuz yüzlü yılların başında ilk defa sinema kavramının ortaya çıkışından günümüze yaklaşık yüz yıl geçti. Başlarda kendine yeni bir eğlence arayan toplumları bir süreliğine oyalayacak bir icat gözüyle bakılan sinema yavaş yavaş bir şeyler anlatan, kitleleri sürükleyebilen, etkili bir sanat haline geldi.
2. Dünya savaşından sonra Avrupa’da büyük bir ivme kazanmaya başlayan sinema, altmışlı yıllarda ve sonraki süreçte Amerikan kültür emperyalizminin bir sonucu olarak Hollywood sinemasına teslim olmaya başladı.
Nitelikli, insanı anlatan filmlerin yerini teknolojinin bütün imkânlarını kullanan, efektlerle süslenmiş milyon dolarlık bütçeleri olan fakat “bir şey anlatmayan” filmler aldı. İnsanları eğlendirme ve yönlendirme işlevi öne çıkarıldı; tarihe tanıklık, insan sorunlarına bir açılım getirme, sosyal ve siyasal yaralara parmak basma amacı ikinci plana itildi.
Günümüzde kitleleri yönlendirme, sorunları anlatmadaki incelikli görsellik, anlatmak istediğini kısa ve vurucu şekilde anlatma yöntemi bakımından sinema sanatının önemli bir yeri vardır.
Bugün popüler bir film reklamlar aracılığıyla dünyanın dört bir yanında milyonlarca kişi tarafından seyredilmekte. Filme ulaşmaksa çok kolay.
Oysa insanı, toplumu, hayatı irdeleyen veya üçüncü dünya halklarının özgürlük mücadelesini anlatan düşük bütçeli mütevazı filmler sınırlı bir seyirci kitlesine ulaşabiliyor. Televizyonlarda zaten gösterilmesi çok zor.
İnsanların yaşadıkları dünyayı algılayışlarını belirleyen birçok etmenden söz edilebilir.
Bir müslümanın hayatı algılayışı ve onu şekillendiren cahili unsurlardan arındırması ise önemlidir. Hayatımızı vahyin belirlediğini söylerken bunu İslami mücadelede kullandığımız sanatsal araçlara da yansıtabilmek gerekir.
Bir müslüman sanat için sanat yapamayacağı gibi insanları eğlendirmek için müzik, insan gerçekliğinden kopuk, toplumsal hayata müdahil olmayan edebi anlayışlara kapı aralayamaz; bireysel, ahlak yoksunu, tutarsız bir sinema anlayışına sahip olamaz.
Müslümanın tarafsız kalmasını beklemek mümkün değildir.
Mustafa KIYAK
