Büyük Çocukla Küçük Çocuğun Çatışması Nasıl Önlenir?

[sahra cold]

Evde kardeşler arası çatışma



Ergenlik dönemindeki çocuklarla, evdeki daha küçük yaştaki kardeşlerinin çatışmaları hemen her çocuklu ailede yaşanan bir durumdur. Ergenlik çağındaki çocuklar ile küçük kardeşlerinin aralarındaki çatışma problemi, her şeyden önce ebeveynin tutumuna bağlı olarak şekillenmektedir. Sorulması gereken soru şudur; büyü kardeşle küçük kardeş arasındaki bu çatışma nasıl aşılabilir, evde kardeşler arasındaki huzur nasıl temin edilebilir?
Birçok ergenin evde kardeşleri ile geçinemediği görülmüştür. Bu oldukça yaygın bir durumdur. Hâlbuki ergenlikte bireyin yaşı çocukluğa nispeten büyüdüğü için, ebeveynin kardeşlerine karşı ergenden beklentisi yüksek olmaktadır. Ancak çoğu zaman ergen bu beklentiye hiç cevap vermediği gibi muhalif tepkiler vererek anne-babanın işlerini zorlaştırmaktadır.
Peki, anne - babaların, ergenlik dönemindeki çocuklarından, diğer kardeşlerine karşı beklentileri nelerdir? Ergen, ebeveyninin bu anlamdaki beklentilerini karşılayabilecek durumda mıdır? Ergen kardeşleri konusunda ailesine destek olmaya hazır mıdır?
Ebeveynin büyük kardeşten beklentileri nelerdir?
Ebeveynin büyük kardeşten beklentilerini elbette birkaç başlık halinde anlamak mümkündür. Ancak bu başlıklar yalnızca çok yaygın olan durumları içermektedir.
1) Büyük kardeş, dersleri konusunda diğer kardeşlerine yardımcı olsun.
2) Kardeşleri ile zaman geçirip, uyumlu bir birliktelik ortaya koysun.
3) Kardeşleri odasına geldiğinde sert bir dille onları kovmasın.
4) Kardeşlerinin bakımında anneye yardımcı olsun. [Bu daha ziyade, kırsal kesimde görülen bir beklenti türüdür]
5) Giyimi, konuşması, oturması ve kalkmasıyla küçük kardeşlerine olumlu örnek olsun.
6) Kardeşlerine hakaret etmesin, onları aşağılamasın. Onları sert bir dille eleştirmesin.
7) Kardeşlerine güler yüz göstersin, onlara itiraz etmesin, onların fikirlerine saygı duysun.
Kardeşler arasındaki çatışmayı, ebeveynin tutumu belirler!
Ergen, hem yaşamış olduğu gergin psikolojiden hem de anne-babalarının yanlış yaklaşımlarından ötürü genellikle ergenlik dönemin sınırları içerisinde kardeşleri ile pek geçinemez. Ancak bu geçici bir sorundur. Yaşın ilerlemesine bağlı olarak kardeşler arasındaki ilişkiler peyderpey düzelecektir aslında.
Ergenlik dönemindeki bir çocuğa, kardeşiyle ilgili fikirleri sorulduğunda, kardeşi hakkında şunları demiştir: "Kardeşime sinir oluyorum; çünkü o bir ispiyoncu. Özellikle beni gözetliyor veya arkadaşlarımla olan konuşmalarımı dinliyor ve aileme yetiştiriyor. Gerçi ailem buna zemin hazırladı en başta."
Ergenlik dönemindeki büyük kardeşin kurduğu bu cümlelerden de anlaşılacağı üzere, olayın merkezinde ebeveynin yanlış tutumu yatmaktadır. Ebeveynin yanlış tutumu, ergenin öfkesini fazlasıyla alevlendirmiş.
Ergene göre küçük kardeşi...

Ergene göre küçük kardeşi, kendisinin evde istediği gibi davranmasına mani olan, eşyalarına zarar veren, evde ebeveynine karşı şirin görünerek yakınlaşan ve zamanla kendisinin kötü görünmesine neden olan, sürekli sıkıntı çıkartan bir engeldir.
Ergen tarafından anlaşılan bütün bu sorunlar, ergenin kendisini suçlamasına neden olabilmektedir. Bunun haricinde ergen bulunduğu dönemden kaynaklanan tepkilerini ani bir biçimde gösterdiğinden ve ailenin anında müdahale edip ergeni eleştirdiğinden dolayı ise ergen ikinci olarak yine kardeşini suçlamaktadır.
Ergen kendisine kardeşleri konusunda sorumluluk verilerek çok ezildiğini ve ebeveyninin kardeşlerini koruma adına ev içinde kendisine haksızlık yaptığını düşünmeye başlar.
Kardeşi yaşça kendisine yakın ise...

Ancak unutulmaması gereken nokta şudur; burada kardeşin yaş dönemi de çok önemlidir. Yaş olarak kendisine çok yakın olan kardeşi ergen için hem bir rakiptir ve hem de bir arkadaş. Bu pozisyondaki kardeşi ile genellikle ortak kullanılabilecek mekân veya eşyalarla ilgili olarak çatışır. Bazen çok şiddetli tartışmaları olsa da çok yakın da olabilirler.
Kardeş çatışmasını önlemek için ebeveynin yapması gerekenler
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, büyük kardeşle küçük kardeş arasındaki çatışma çoğunlukla ebeveynin yanlış tutumlarından ortaya çıkmaktadır. Kardeşler arasındaki çatışmayı sona erdirmenin ya da en azından azaltmanın en önemli yolu da yine ebeveyn tutumudur.
1) Ebeveyn, kardeşlerin çatışmasına taraf olarak müdahale etmemelidir.
2) Ebeveyn, ergenin yanlış tutumlarını küçük kardeşinin yanında eleştirmemelidir.
3) Kardeşlerinin olmadığı bir ortamda, ergenin de fikri alınarak kardeşlerinin sorunları konuşulmalıdır.
4) Evin ortamı ve şartlar müsait olabilirse kardeşler için ayrı odalar tercih edilmelidir. Küçük kardeşin hatalarından dolayı ergeni suçlamaktan kaçınılmalıdır.
5) Ev içerisinde ve kardeşler arasındaki ilişkide, otorite yalnızca ebeveyne ait olmalıdır.
6) Küçük kardeşlerin, ergenle ilgili olarak ebeveyne bilgi aktarımının önüne geçilmelidir.
7) Kardeşler arasındaki ilişkiler, en ufak olumlu anlarında pekiştirilmeli ve övülmelidir.
Ergenin yanlış tutumları yalnızken ve eleştirel olmayan bir üslupla sakince ergene aktarılmalı, birlikte sebepleri irdelenmeli, ebeveyn bu konuda ergene anlaşılma duygusunu yaşatmalı.
9) Küçük kardeş ile büyük kardeş evde zaman zaman baş başa bırakılmalı. (Direkt sorumluluklar dile getirilmeksizin. Ergen zaten çoğu zaman içten içe kardeşine karşı sorumlu olduğunu bilir. Kendisine hatırlatılmasından ise çoğu zaman nefret eder)
10) Evde hiç kimse bir diğerine hakaret edemez veya rencide edici davranamaz. Kuralı ev içinde genelleştirilmeli. Ve kararlı olunmalı