Kur'ân, yalnızca insanların ölüm ötesi hayatlarını ilgilendiren hususları açıklayan, ibadetler hakkında bilgi veren ve Yaratıcı'nın birliği ve varlığını ortaya koyan delilleri değil, aynı zamanda o, insanların dünyadaki mutluluklarını temin hususunda da yol gösterendir Kur'ân, insanlar için güzel bir nasihatçı, yol gösterici ve kalplerin şifa kaynağıdır Bu konuda Hz Peygamber (sas), bir doktor, doktorun elindeki reçete de Kur'ân'dır Bu husus, Yüce Beyan'da şöyle ifade edilir:
"Ey insanlar! İşte size, Rabbinizden bir öğüt, gönüllerdeki dertlere bir şifa, müminlere doğru yolu gösteren bir hidayet ve rahmet geldi" (Yûnus 10/57)
Kur'ân, bu âyette insanlara dört merhaledeki müdahalesini ifade etmektedir Öncelikle, insanların maddi-manevî bünyelerine zarar verecek olan bazı zararlı unsurlara karşı uyarı yapılıyor, belki bu anlamda bazı sınırlamalar koyuluyor ve böylece ilk müdahale yapılmış oluyor İşte bu durum, âyette "mev'iza" (öğüt) olarak belirtiliyor Bu merhaleden sonra şifaya ulaştırmaya geçiliyor Bu da, doktorun hastasına, hastalığa sebep olan bozuk şeyleri içerisinden atacak ilaçları içirmesine benzemektedir Kur'ân da, insanlara sakıncalı şeyleri yasaklamakla onları tertemiz hale getiriyor ve bu durumu kazanmaları için de insanların bazı gayretlerde bulunmasını tavsiye ediyor Nitekim şu âyet, bu husus için verilecek pek çok misalden yalnızca birisidir:
Allah", adaleti, hattâ adaletten de fazla olarak ihsanı (en güzel davranışı), muhtaç oldukları şeyleri yakınlara vermeyi emreder Hayasızlığı, çirkin işleri, zulüm ve tecavüzü yasaklar Düşünüp tutasınız diye size öğüt verir" (Nahl 16/90) İnsanlar, tavsiye edilen emir ve yasakları tam anlamıyla yerine getirince de dertlerden kurtulur, gönüller güven ve emniyete ulaşır ve neticede Yüce Yaratıcının:
"Ey gönül huzuruna ermiş ruh! Sen Rabbinden razı, O senden razı olarak dön Rabbine! Sen de katıl has kullarım içine, gir Cennetime!" (Fecr 89/27-30) beyanındaki sırrı yakalamış olur Bu sırla da İlahî rahmeti yakalar ki, âyetin sonunda belirtilen "Kur'ân'nın rahmet olması" ifadesi buna işaret etmektedir
Kur’ân, rehberdir
Kur'ân, bütün insanlık için rehberdir İnsan ne kadar ilerlerse ilerlesin, maddî olarak hangi seviyeye ulaşırsa ulaşsın, Kur'ân'ın ona gösterdiği prensiplerden asla müstağni kalması düşünülemez Bu hidayet, toplumun sadece belirli bir kısmını değil, herkesi ilgilendiren, her seviyedeki insanın muhtaç olduğu, ilerlemiş medeniyetlerin de sonsuza dek yükselmesinin teminatı olarak inmiş bir hidayettir Bu hidayetle insan, dünyada öğrenmesi gerekli şeyleri öğrenecek, bununla birlikte asıl maksadı da unutmayacaktır
Kur'ân'ın rehber olması Kudsî beyanda üzerinde önemle durulan bir meseledir Mealini vereceğimiz şu iki âyet de bu durumu ifade etmektedir:
"İşte Kitap! Şüphe yoktur onda Rehberdir muttakilere" (Bakara, 2/2)
"De ki: "O iman edenler için hidayet ve şifadır" (Fussilet, 41/44)
Kur'an, En Doğru Yola İletir
Kur'ân, insanları yolların en doğrusuna götürür Gerek insanların kendileriyle olan münasebetlerinde, gerek insanların birbirleriyle olan münasebetlerinde ve gerekse devletlerarası münasebetlerde Kur'ân, en ideal ve mükemmel yolu gösterir Çünkü Kur'ân, "Alîm" (her şeyi en ince detaylarına kadar bilen) ve "Habîr" (her şeyden haberdar olan) sıfatlarına sahip Allah'ın kelâmıdır İnsanların ortaya koyduğu, beşerî duygu ve düşüncenin içerisinde bulunduğu her şeyde bir eksikliğin olması en tabiîdir Bu, insan olmanın gereğidir İnsanlığın, her dönemde yeni arayışlara girmesi de bunun en güzel bir göstergesidir İşte bu anlamda Kur'ân, yolların en sağlamını, prensiplerin en uygununu ve içinde hiçbir eksikliğin olmadığı hükümleri ihtiva etme özelliğini tam ve eksiksiz olarak taşıyan biricik İlâhi Kitap'tır Onun bu yönü şöyle ifade edilmiştir:
"Gerçekten bu Kur'ân, insanları en doğru yola, en isabetli tutuma yöneltir" (İsrâ, 17/9)
