Bir dinî inanışa bağlı olmada tabiî ve şuur dışı bir taraf olduğu gibi(*) bir de isteyerek
ve bilerek inanma hali yani eğitim yoluyla işleniş yönü vardır. Bu itibarla lesir ve telkin yolu
bakımından dinî eğitim ancak bir sistem dahilinde yapıldıkça istenen başarı sağlanabilir.(1)
Dolayısıyla din eğitimi ve öğretiminde genel eğitimin temelleri olan psikoloji ve pedagoji
kurallarının bilinmesi kaçınılmazdır. Çünkü çocuğu tanımak onun ruh ve beden gelişimini
doğru olarak tespit etmek eğitim-öğretim yapabilmenin ilk şartıdır.(2)
Özellikle din eğitimi gibi hassas bir konunun en önemli kısmını oluşturan imân
duygusunun işlenişi hususunda çocuğun psikolojik yapısının çok iyi bilinmesi
gerekmektedir. Rousseau bu gerçeği "Çocuk zekâsını çok iyi tanıyan bir zâtın onlara
mahsus bir akâid kitabı yazmasını pek isterim." ifadesiyle dile getirmektedir. (3)
İnsan psikolojisini bilmek toplum yönetiminde vazgeçilmez bir esas olduğu gibi(4)
çocuğun ruhî yapısını tanımak ta psikolojik bir prensiptir. Nasıl ki çiftçi toprağını heykeltraş
ta işlediği mermerin cinsini ve özelliğini tanımak zorundaysa eğitimciler de çocuğu her
yönüyle; bütün karışıklığı ve sadeliğiyle tanımak mecburiyetindedir. (5)
Bu ifadeler öncelikle çocuğun duygusal ve ruhsal gelişimi hakkında bilgi sahibi
olmanın gereğini belirtmektedir. Bu itibarla bundan sonraki konularda çocuğun
gelişimini çeşitli yönlerden ele alan eserleri tahlil ederek çocuğun psikolojik yapısı
hakkında bilgiler vereceğiz.
(*) Bu ifadeden fıtrat taklit ve uyum gücü gibi faktörler hatırlanabilir.
1. N. Annaner-Z.Ökmen Din Eğitimi ve Öğretiminde Metodik Değerler. İst. 1960 s. 5.
2. Halis Ayhan Eğitime Giriş ve İslâmiyetin Eğitime Getirdiği Değerler. tst 1982 s. 193.
3. Rousscau agc s. 297.
4. Gustave Le Bon Küleler Psikolojisi (çev.S. Demirkan) İst. 1969 s. 25.
5. Jacquin age s. 19.
