İslâm’dan önceki devirlerde nazar boncuklarında bir kuvvet ve kudret var zannedilir, bu zan sebebi ile çocuklarin omuzlarına nazar boncukları takılır, bu boncuklar nazarı önler kabûl edilirdi. Halbuki, nazar boncuğu denen renkli taşlar ve benzeri askılar, birer maddedir. Maddenin ise kendisinde ne bir zararı önleme, ne de dâvet etme kudreti vardır. Iyiliği de, kötülüğü de halkeden Allah’tır. Kullar kendi tutumlarıyla ya iyilipe, ya da kötülüğe lâyık olurlar. Nazar boncugğu bu liyakati ne önleyebilir, ne de dâvet edebilir. Işte bunun içindir ki âlimlerimiz, bu mânada nazar boncuğu takmanin şirk oldugunu bildirmişlerdir. Özetleyecek olursak, diyebiliriz ki:
Çocukların omuzbaşlarına takılan boncuklar ne bir kaza ve belâyi önler, ne de bir iyilik ve kötülüğe sebeb olur. Burada akla söyle bir sual gelmektedir:
-Madem ki öyle, dindarlar neden çocuklarına nazar boncukları takıyor, boncuklar asıyorlar? Bu şirk olmuyor mu?
-Dindarlar, nazar boncuğu gibi şeyleri takarken boncuğun kendinde bir kudret olduğuna inanmıyorlar. Belki bütün kuvvet ve kudretin yegâne sahibi olan Allah, bunlar bahanesiyle çocuğumuzu korur, nazar gibi âfetlerden muhafaza eder, inancıyla asıyorlardir. Bu sebeple, bu şirk olmaz. Ancak mekruh olur, tavsiye edilmeyen bir alışkanlık sayılır.
Bundan dolayıdır ki, birçok fikih kitaplarinda bu mevzuda söyle tavsiyede bulunulmaktadir:
-Erkek çocuklarınıza gümüşten, kızlarınıza da altindan “Mâşâallah” yazılı askılar asın. Böylece hem erkeklere gümüş, kızlara altın takı münasip oldugunu ifade etmiş olursunuz, hem de “Mâşâallah” kelimesiyle (Allah dilerse bundan daha güzelini, daha iyisini yaratabilir,) demiş olur; göz değmeyi gerektirecek bir fevkalâdelik olmadığını da hatırlatmış sayılırsınız.
Bahsimizi Bediüzzaman Hazretleri’nin eserlerinden aldığımız bir cümle ile bağlamak istiyorum.
-Bâzan kelâm küfür görünür, ama sahibi kâfir olmaz.
Demek ki mü’minlerin bâzi söz ve hareketleri küfür gibi görünürse de mü’mini kâfir yapmaz. Zira iyi niyeti, mâsum maksadi onu küfür görünen hareketin vebalinden kurtarır.
Bununla beraber böyle dişi günah görünen söz ve hareketlerden de uzak kalmalı, ilk bakışta şirke nisbet edilecek hâllerden beri bulunmalıyız.
