Molla Gurani Hazretleri engin tevazuu ve heybetiyle devrinin en kiymetli alimleri arasindaydi. Genc sehzadeden cevval bir Fatih cikaran egitimdeki en buyuk pay onundur.
Molla Gurani Hazretleri, Molla Yegan Hazretleri’nin Osmanli’yla tanistirdigi kiymetli bir âlim ve velidir. Molla Yegan, 1440’li yillarda hacca gittiginde ilim meclislerinden istifade etmek ve kiymetli insanlarla tanismak amaciyla Kahire’ye de ugrar. Iste, Molla Gurani ile burada tanisir ve onu Osmanli’nin payitahtina gelmeye ikna eder. 2. Murad’la tanistirir. Asil adi Ahmed bin Ismail olan Molla Gurani Hazretleri once Hudavendigar Medresesi sonra da Yildirim Medresesi’nde hizmet verir. Cok kiymetli âlimler yetistirir. Ele avuca sigmayan ve cok zeki olan sehzade Mehmed’in egitimi de sonunda ona verilir. Genc sehzade, derslerini ogrenmekte zorlanmamakta ama hic calismak istememektedir. Cok hocada okur; ama tamamini yildirir! Zaman zaman ogretmenlerini zor duruma sokar. Hatta bir keresinde hocasini durdurur: “Aman efendim, ne yapiyorsunuz? Mermere basiyorsunuz! Meryem Validemiz Isa Aleyhisselam’i tas ustunde getirmedi mi dunyaya. Oyleyse mermere hurmet gerek!” der. Bir hocasi onu su mantikla susturur: “Ya... Oyleyse cikar bakayim yun corabini. Bilmiyor musun ayni Meryem validemiz. Isa Aleyhisselam’in besigini de yun ile orttu. Oyleyse orguye hurmet gerek!”
Sultan 2. Murad, genc sehzadesinin egitimi icin Molla Yegân, Molla Fenâri ve Molla Ayas gibi muhtesem âlimleri dusunmektedir. Ancak bu hasari sehzadeyle ugrasmak on medrese yonetmekten zor olacagindan, “Acaba onu kim yola getirebilir?” diye dusunmektedir. Sonunda Molla Gurani’nin simasi belirir gozunde. Padisah, Molla Gurani Hazretleri’ni oglunun egitimi icin yollarken “Eti de senin” der, “kemigi de. O bundan boyle senin oglun. Var bildigin gibi isle!” Mubarek Manisa’ya vardigi saatte sehzadeyi derse cagirir. Usaklara bile itibar eder, ama gelecegin sultanini gormezden gelir! Talebesine siradan biri gibi davranir ve “Otur!” der, “Hayir oraya degil, suraya!” O gune kadar emretmeye alisan sehzade sasakalir. Belki de hayatinda ilk kez diz coker. Molla emsileyi acar ve emreder: “Darabe (Dovmek) fiilini cek bakayim!” Fatih fiili kafasina gore ceker. Molla Gurani’nin kaslari yikilir, kafasini “olmadi” gibilerden sallar, bakislariyla azarlar. Sonra ustune basa basa fiili ceker ve sesini yukselterek, “Doverim, seni doverim, seni oyle bir doverim ki!...” Fatih aglamaklidir.
Sehzade artik geceleri odev yapmaya baslar ve ezberlerini aksatmaz. Daha dogrusu aksatamaz. Ama gun gelir ilmin tadini alir. Eski hasariliklarindan uzaklasir. Cok degil uc bes ay sonra bambaska biridir o. Molla Gurani Hazretleri “Arabi ve Farisi bilmek yetmez.” der, “Dusmanlarinin da lisanini ogrenmelisin!” Latince, Sirpca ve Rumca ogretilir. Hem konusup hem de yazmaktadir. Ardindan sehzadeyi Italyan asilli Anconal Giriaco’nun onune oturtur, Avrupa tarihini okutturur. Dahasi aritmetige, geometriye, astronomiye zorlar. Ufkunu acar. Inanc ve ideal asilar. Bir ara Manisa’ya gelen Sultan Murat, oglunu taniyamaz. Fatih gorunuste cocuktur, ama cok olgundur.
HOCA HASRETI
2. Mehmed padisah oldugunda Molla Gurani yine Kahire’ye donmustur. Ancak padisahi hocasinin hasreti yakmaktadir. Ona oyle cok ihtiyaci vardir ki. Hemen Sultan Kayitbay’a bir mektup yazar, hocasini ister. Kayitbay, Molla Gurani Hazretleri’ne hem haberi iletir, hem de “Gitmeyin hocam!” der, “Size ne vâad ediyorsa, fazlasini vereyim!” Molla Gurani, “Sizin veremiyeceginizi vâad ediyor!” der, “Evlatlik!” Ardindan, “ Musaade edin gideyim. Benim yuzumden araniza husumet girmesin.” der ve yola cikar. Genc padisah hocasini gorunce cocuklar gibi sevinir. Istedigi imkanlari onune serer ve ardindan Seyhulislamlik makamina getirir.
MEZARIMA AYAKLARIMDAN CEKEREK GOTURUN
Molla Gurani Hazretleri dunya makamlarina ragbet etmez, ancak gencleri yukselmeye tesvik eder. Nitekim gun gelir muderrisligi de birakir ve mutevazi dergahinda bildigi usullerle talebe yetistirir. Ozellikle kiraat (Kur’an-i Kerim’i dogru okuma) uzerinde cok durur. Buyuk Veli gecelerini ibadetle gecirir ve gunduzleri daima orucludur. Doner dolasir, olumu anlatir ve ona hazirlanir. Nitekim bir gun talebelerini toplar. “Simdi!” der, “uzerinizde olan hakkimi odeme zamanidir. Acin bakayim Yasin-i Serifi!” Genc mollalar onun son yolculuga cikacagini anlar ve cok aglarlar. Molla Gurani her zamanki gibi sakin ve mutebessimdir; ama bir baska heybet belirir yuzunde. “Beyazid’a soyleyin âdalet uzere olsun, insanlari himaye, beldeleri muhafaza etsin!” buyurur. “Namazimi bizzat o kildirsin ve borclarimi (aslinda borcu yoktur) sahiplensin. Size vasiyetim sudur ki: Beni garipler gibi defnedin. Mezarima ayaklarimdan ceke ceke surukleyin!” Beyazid Han hem vasiyyete, hem de edebe riayet etmek ister. Onu yine ceke ceke suruklerler, ama zarif bir hasir ustunde.
Gonlu gibi kabri de insanlarla ic ice
Molla Gurani Hazretleri’nin kabri, Istanbul suricinde Millet Caddesi uzerinde. Findikzade otobus duraklarinin hemen arkasindaki Karamani Piri Mehmed Pasa Camii’yle karsi karsiya. Her gun onunden binlerce otobus ve tramvay geciyor. Milyonlarca insanla her gun ic ice. Gelin onu ve diger fethin manevi sahiplerini unutmayalim. Bizler ev sahibi degil, kiymetli ecdadimizin misafirleriyiz. Fatihalarla ruhlarini ihya edelim.
