İhlâs…
Bugün toplum yaptığının ve yaşadığının çoğunu kuralsız yaşıyor. Onun için doğrular hayatımıza yansımıyor. İhlâs ve samimiyet insanları birbirine bağlayan kuvvetli bir bağ olduğu halde hayatımızda yer bulamamış. Çıkar ve menfaat uğruna öyle değerler kaybetmişiz ki dertlerimiz dinmiyor, ağrılarımız başımızdan inmiyor, hastalıklarımız şifa bulmuyor. Kendi ellerimizle hayatımızı, karaborsaya düşürmüşüz. Şimdi özlediğimiz hayatı arıyoruz. Nefisler, bedenler semirmiş, kalbler katılaşmış, beyinlere kurt girmiş. Çürümemiş bir şey kalmamış. İyi-kötü, doğru-yanlış, güzel-çirkin, haram-helal hepsi birbirine karışmış. Hayat direksiyonumuzun ayarı bozulmuş!
Arınmamış kalblerle, amellerimiz saflaştırılamaz. Şöhret ve çıkar amaçlı bir hayatta ihlâs bulmak mümkün değil. İhlâs, riyasız samimiyet, sevgi ve bağlılık ister. Allah’ı seven, insanı sever. İnsanı seven yaratılanı sever. Bu yüzden Yunus Emre’nin: “Yaratılanı severim yaratandan ötürü” sözü edebiyatımıza geçmiş, dillerden düşmeyen bir virt olmuş.
İbadet ve işlerimizi gösteriş ve riyadan uzak yapmalıyız ki iyi sonuçlar alabilelim. Sonunda keder ve üzüntüden kurtulalım. İhlâs, yalnız Allah rızasını düşünerek hareket etmektir. İhlâs, kalbi ve ruhani bir davranış olup sonucu Rıza-i İlahidir. Kalb temizliğinin ve sağlamlığının bir delilidir. Yapılan işlerde riya, gösteriş, çıkar, şan-şöhret düşünülmez. Karışıklıktan arınmış bir şey temiz olur. İyi ve sağlam iş ihlâs ile yapılır. Allah’ın rızası ihlâs ile kazanılır. Kişinin başarı ve becerileri ile elde edilmez. Bazen ihlâs ile söylenen bir söz bile kişinin kurtuluşuna sebep olabilir. “Bizim yaptıklarımızın karşılığı bize, sizin yaptıklarınızın ki sizedir. Bakara 2/139” Ayet mealinde de geçtiği gibi Allah rızasını gözeterek hareket edenlerin halis insanlar olduğuna işaret edilmektedir.
İhlâs, kötülüğü ve fenalığı gideren bir fazilet olgusudur. Allah; Yusuf suresi 12/24’de: “İşte biz ondan (Yusuf’tan), fenalığı ve fuhşu gidermek için böyle yaparız. Çünkü o bizim ihlâslı kullarımızdandır.” Züleyha’nın niyetinde neticesiz kalması, Hz. Yusuf’un ihlâsı kendine rehber edinmesindendir. İhlâsın, bir insanı nasıl kurtardığının açık delilidir.
İhlâs, İslam dininin koyduğu bir kuraldır. Kim bu kurala uyarsa kurtulur. Bir arkadaşımla sohbet ederken, kendimi test etmek için şöyle bir soru sordum: Ticari çalışmalarda, şahısların bir-kaç kişiyle kurdukları ortaklıklar neden devam etmez de, şirketlerde daha çok kişilerle kurulan ortaklıklar devam eder ve büyür? Arkadaşım da benim düşündüğüm noktaya dikkat çekerek; şirketlerde kurallar hâkimdir. Bir-kaç kişiyle kurulan ortaklık, kuralsız ve prensipsiz olduğu için herkes kendi kafasına göre hareket eder. Onun için kişilerin ortaklığı daha ziyade kısa ömürlü olur dedi.
Toplum olarak bizim bireysel hayatımız kuralsız ve prensipsizliktir. Yani serbest bir hayatı severiz. Serbestlik kültürümüz haline gelmiş. Kurallara ve prensiplere pek sıcak bakmayız. Avrupa ve Amerika’ya gidip gelenler görmüştür. Oralarda insanların yaşayış kuralları vardır. Herkes o kurallara uymak zorundadır. Mesela İnsanın, otomobilin, bisikletin yolları ayrıdır. Bizdeki gibi karışık seyretmezler. Bizdeki gibi ırmaktan kafasına esen balık tutamaz. Çevreyi kirletemez. Korna çalamaz. Motora alabildiğine gaz verip gürültü çıkaramaz. Hayat baştan sona tasarlanmıştır.
Çok defa anlattığım bir düşüncemi tekrar edeyim: Şahısları, kurum ve kuruluşları, toplumları, devletleri kalkındıran kural ve prensiplerdir. Kuralsızlık, bozuk yolda bozuk arabayla yolculuk etmeye benzer. Nefsin ve şeytanın süsleyerek insana sunduğu fenalık ve azgınlıkları frenleyecek tek olgu ihlâstır. İhlâs hayatımızın vazgeçilmezlerinden olmalıdır. Kim ki çalışmaya sarılır, Allah’a ram olursa, bir de kalbine ihlâsı korsa, dünyanın en mutlu insanı olur. Dünyada güzelliği, ahirette cenneti bulur.
12. 06. 2016
Durmuş Göktekin
