Varis nedir?
Varis, bacak yüzeyel toplar damarlarının genişlemesi, uzaması ve kıvrımlı hal alması şeklinde ortaya çıkan ve sadece insana özgü olan bir hastalıktır. Ayaklardan kalbe doğru (aşağıdan yukarıya) kanı taşımakla görevli bacak toplardamar sisteminde ki yüzeyel toplardamarlarının genişlemesinin nedeni ise yüzeyel derin toplardamarlar arasındaki kapakların işlevlerinin bozulmasıdır (venöz yetmezlik).
Her beş kişiden birinde görülen sık bir rahatsızlıktır. Kadınlarda daha fazla görülür, 50 yaş üstü kadınların yarısında vardır. Yaşam kalitesinde düşme ve işgücü kaybı yapması nedeni ile önemli bir toplumsal sağlık sorunudur.
Varise neden olan toplardamar kapak ve duvarlarındaki bozulmanın nedeni bilimemektedir. Varise ailesel yatkınlık vardır. Kadın cinsiyette fazladır. Obezlerde (aşırı kilolu) daha fazla görülür. Ayakta durularak ve uzun süre oturularak çalışılan mesleklerde (Ofis çalışanları, şoför, berber, hemşire, cerrah vb.) neden olur. Hamilelik sırasında varis gelişimi sıktır. Hamilelikte oluşan varisler doğumdan sonra azalır.
Genel anlamda büyüklükleri ve cilde yakınlıklarına göre üç tür varis vardır.
Büyük varisler
Ciltte belirgin çıkıntı yapan, çapları 5 mm den büyük varisler(pake), yüzeysel ana toplardamarlardaki kapak yetmezliğine bağlı olarak oluşur.
Orta boy varisler
Ciltten hafif çıkıntı yapan, mavi-yeşil renkli, 2-4 mm arasında değişen genişlikteki varisler (retiküler) ve çoğunlukla daha küçük bir yüzeysel toplardamardaki kapak yetmezliği sonucu oluşurlar.
Kılcal varisler
Ciltten çıkıntı yapmayan, çapları 1-2 mm’den küçük olan kırmızı-mor renkli (telenjektazi) ve çoğunlukla bir ya da birkaç küçük yüzeyel toplardamardaki kapak yetmezliği sonucu oluşurlar.
Varisin Belirtileri Nelerdir?
1. Şişlik
Sıklıkla ayak bileği ve baldırda şişlik oluşur. Uzun süre ayakta kalmakla özellikle akşama doğru oluşan ve sabah yataktan kalktığımızda görülmeyen bir şişliktir.
2. Ağrı
Uzun süre ayakta durmakla oluşan künt, derin ve bacağa ağırlık veren bir ağrıdır. Huzursuz bacak oluşur. Ağrı ayağı yukarı kaldırmakla veya bir süre yatmakla düzelir.
3. Kaşıntı
Yanma hissi ve zonklama ile birlikte özellikle renk değişikliği oluştuğunda ayak bileği ve çevresinde görülebilir.
4. Gece krampları, yorgunluk ve gerginlik hissi
Özellikle uzun süre ayakta kalındığında veya uzun yolculuklar sonrası gece ayaklarda oluşan huzursuzluk ve nereye koyacağını bilememe hissi varis probleminin habercisi olabilir.
5. Tromboflebitler
Genişlemiş venöz yapıların travma sonrası veya kendiliğinden pıhtılaşması ve yüzeyinde enflamasyon oluşmasıdır. Cilt kızarır, ısı artışı oluşur ve aşırı hassastır. Kendiliğinden veya tedavi ile geçer ancak tekrarlayabilir.
6. Cilt değişiklikleri
Ayak bilekleri çevresinde koyu kahverengi renk değişikliğinden açık ve iyileşmeyen yaralara kadar geniş bir perspektifte oluşabilir.
7. Kanama
Tek aciliyet oluşturan durumdur. Basınç yüksek olduğu için varis kanamaları şiddetli olabilir. Genellikle yeterli kompresyonla durdurulabilir.
Varis Hastalığının Seyri Nasıldır?
Varis ilerleyici bir hastalıktır. Bacaklarda ağrı, gün içinde giderek artan kramplar, gecenin özellikle ilk yarısında bacak sızlaması, bacaklarda ve ayak bileklerinde şişlik, bacaklarda ağırlık hissi, uyuşma ve karıncalanma gibi şikâyetler tedavi başladığında düzelir. Tedavinin geciktirilmesiyle daha da ilerleyen vakalarda iyileşmeyen bacak yaraları, ciltte kalınlaşma ve sertleşme, kanama, iltihap (flebit) gelişmesiyle birlikte şiddetli ağrı ve şişlikler, giderek çoğalan ve koyulaşan lekeler gelişir ve tedavisi güçleşir ve tedaviye rağmen bulgular tamamen düzelmeyebilir.
Varis Tanı Metodları Nelerdir?
Varis şikayetlerinin tipikliği, variköz damarların görünür olması, şişlik ve deri değişikliklerinin belirginliği nedeniyle muayene ile kolayca konur.. Bununla birlikte bazı şüpheli durumlarda tanıyı kesinlestirmek, nedeni tam olarak (reflü? tıkanma? veya venoz pompa disfonksiyonu gibi) belirlemek, hastalğın tam yerini ve düzeyini tespit etmekve tedaviyi planlamak için tanısal metodlara başvurulur. Günümüzde üç önemli tanı metodu tercih edilir.
1.Doppler Ultrason
2.Kontrast venografi
3.Magnetik Rezonans venografı
Günümüzde tanıda kontrast venografi, yerini daha çok Doppler ultrasonografi ve Magnetik Rezonans Görüntüleme gibi noninvazif tekniklere bırakmıştır. Sadece tanıda şüphe olan olgularda diğer tekniklere başvurulmaktadır. Kısacası, Doppler ultrasonografi kolay güvenilir, tekrar edilebilir, noninvazif ve ucuz bir tanı metodu olarak klinikte devamlı kullanılan bir metod olmuştur. Doppler ultrasonografide ses dalgaları kullanılarak derin ve yüzeyel venöz damarların gerçek zamanlı anatomik görüntüleri ile birlikte bu damarlardaki kan akımının dinamik değerlendirilmesi de yapılarak; venöz sistemdeki problemin tanımı yapılabilmekte ve lokalizasyonu kolaylıkla tespit edilebilmektedir.
Varis Tedavi
İki türlü tedavi yöntemi vardır.
I- Semptomatik tedavi, sadece hastanın şikayetlerinin hafifletilmesi yöntemleridir. Basınçlı çoraplar. Venöz tonusu artırıcı ilaçların verilmesi, ağrının ortadan kaldırılması.
2- Düzeltici yöntemler : Skleroterapi, cerrahi yöntem, ışık-ısı ya da laser veya radyofrekans kaynakları uygulanarak yapılan düzeltici yöntemler.
Ancak sizin için en uygun tedaviyi mutlaka doktorunuz tarafından planlanmalıdır.
Skleroterapi
Skleroterapide doktorunuz bozukluk olan yüzeyel varisinize kimyasal bir ilaç enjekte eder. Damar içten dışa doğru etki ederek damar duvarının birbirine yapışarak kapanmasına neden olur. Varisler artık kanla dolmaz. Normalde bu varisleşmiş toplardaarlar vasıtası ile kalbe dönen kan diğer sağlıklık toplardamarlar ile kalbe döner.
Ven stripping (sıyırma)
Klasik ama etkili varis tedavisidir. Kasık bölgesi ve dizaltından yapılan kesilerle varisleşmiş yüzeyel ana toplardamarın içine bir tel yerleştirilir, diğer toplardamarlarla bağlıntısı kesilir ve sıyırarak vücut dışına çıkartılır. Yan dallar üzerindeki varisler küçük kesilerle vücut dışına çıkartılır. Ameliyattan sonra hastanede bir-iki gün yattıktan sonra bacak bandajları ile evlerine gönderilir. 2 İla 3 hafta İçerisinde de normal yaşamlarına dönebilirler.
Harici Lazer Tedavisi:
Nd-YAG ya da benzeri bir lazerle ince damarsal lezyonlara ve 1-2 mm lik varislere dışarıdan lazer uygulayarak yapılan tedavidir
Damariçi Lazer ve Radyofrekans Tedavisi: (Endovenöz Ablasyon)
Endovenöz Ablasyon 10 yıldır geniş klinik deneyimlerle güvenirliğini kanıtlamış bir tekniktir. Hastanın ameliyat sonrası dönemde çok daha çabuk toparlanmasını sağlaması, çok daha az kesi gerektirmesi gibi nedenlerle Endovenöz Ablasyon Tedavisi hızlı bir şekilde varis tedavisinde altın standart haline gelmiştir. Endovenöz Ablasyonda, lazer veya radyofrekans enerjisi kullanır.
Endovenöz Ablasyon varis tedavisi çok az ya da hiç yan etkisi olmadan, çok az ya da hiç yara izi bırakmadan kötü görünümlü varislerinizi ortadan kaldırabileceğiniz bir yöntemdir.
Bu teknikte, dize yakın bölgede yüzeyel ana toplardamara lazer veya radyofrekans kateteri yerleştirilir. Ultrason ile kateterin yeri kontrol edilir. Bozuk damarın olduğu bölgede lazer veya radyofrekans enerjisi ile damar yakılır. Damar yerinde bırakılır ancak kapanır. Yan dallar üzerindeki varisler küçük kesilerle vücut dışına çıkarılır.
Endovenöz Ablasyonla kapanan veya cerrahi yöntemle vücut dışına çıkartılan bu damar tüm vücudun kan akımının ancak yüzde beşini taşıyan yüzeyel damarlardır. Kan otomatik olarak diğer sağlıklı damarlara yönlenir.
Varisi olanlar günlük hayatlarında neler yapmalı
-Uzun süre hareketsiz oturmamalı, sık yürüyüş yapmalı
– Ayakta sabit durmamalı, ayakta durulması gereken durumlarda baldır kas pompasının çalışması için ayak bileği hareketleri yapmalı
– Kompresyon çoraplarını kullanmalı
– Bacaklarına soğuk su ile aşağıdan yukarıya doğru duş aldırmalı
– Yatarken bacakların altına yükseklik koyarak kalpten yukarıda olmasını sağlamalı
– Kaplıca, güneşlenme, aşırı sıcak su ile banyo yapma gibi sıcak uygulamalardan uzak durmalıdır
-Yolculuklarda kompresyon çorabını mutlaka kullanmalı, sık mola vererek yürüyüş yapmalıdır.
http://www.varisistanbul.com/varis-kremi-kullananlar.html
