Bu dersimizde arabi kelimelerinin muttarideye göre çekilişini göreceğizMuhtelifeye göre çekilişleri anladıysak bu dersi çok rahat anlıyabilirizMuhtelife çekimleri üzerinde biraz daha durmak istiyordum ama düşündüm de çok farklı bir şey görmeyeceğiz zatenDaha önce öğrendiklerimizin üstüne bir kaç şey daha ekliyeceğizEğer dikkat ettiyseniz muhtelife çekimlerinde hep 3tekil şahıstan yani onun yaptığı işlerden bahsettikMesela "yardım etti" dediğimizde 3tekil şahıstan bahsetmiş oluyoruzSizin anlıyacağınız muttarideye göre kelime çekimi, türkçede ele aldığımız bir fiili şahıslara göre çekmekle aynı şeydirAncak Arapçada türkçeden farklı olarak işi yapanın kaç kişi olduğu ve işi yapanın belli olup olmaması(mâlum,mechul) da önemli
Muhtelifeye göre çektiğimiz her kelimenin muttarideye göre çekimi de varBen fiil-i maziden başlayarak sıra sıra hepsini vereceğim
FİİL-İ MÂZİ - MÂLUM -
nasara ( نصر ) : fiil-i mazi binası mâlummüfred müzekker ğâibManası "yardım etti"(bir erkek)(geçmiş zamanda)
nasarâ ( نصرا ) : fiil-i mazi binası mâlumtesniye müzekker ğâibManası "yardım ettiler"(iki erkek)(geçmiş zamanda)
nasarû ( نصرو ) : fiil-i mazi binası mâlumcemi müzekker ğâibManası "yardım ettiler"(3 veya daha fazla erkek)(geçmiş zamanda)
nasarat ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mâlummüfred müennes ğâibeManası "yardım etti"(bir bayan)(geçmiş zamanda)
nasaratê ( نصرتا ) : fiil-i mazi binası mâlumtesniye müennes ğâibeManası "yardım ettiler"(iki bayan)(geçmiş zamanda)
nasarne ( نصرن ) : fiil-i mazi binası mâlumcemi müennes ğâibeManası "yardım ettiler"(3 veya daha fazla bayan)(geçmiş zamanda)
nasarte ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mâlummüfred müzekker muhâtabManası "yardım ettin sen"(bir erkek)(geçmiş zamanda)
nasartümê ( نصرتما ) : fiil-i mazi binası mâlumtesniye müzekker muhatabManası "yardım ettiniz siz"(iki erkek)(geçmiş zamanda)
nasartüm ( نصرتم ) : fiil-i mazi binası mâlumcemi müzekker muhatabManası "yardım ettiniz siz"(3 veya daha fazla erkek)(geçmiş zamanda)
nasarti ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mâlummüfred müennes muhatabaManası "yardım ettin sen"(bir bayan)(geçmiş zamanda)
nasartüme ( نصرتما ) : fiil-i mazi binası mâlumtesniye müennes muhatabaManası "yardım ettiniz siz"(iki bayan)(geçmiş zamanda)
nasartünne ( نصرتن ) : fiil-i mazi binası mâlumcemi müennes muhatabaManası "yardım ettiniz siz"(3 veya daha fazla bayan)(geçmiş zamanda)
nasartü ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mâlumnefsi mütekellim vahdeManası "yardım ettim ben"(geçmiş zamanda)
nasarnâ ( نصرنا ) : fiil-i mazi binası mâlumnefsi mütekellim mealğayrManası "yardım ettik biz"(geçmiş zamanda)
FİİL-İ MÂZİ - MECHÜL -
nusira ( نصر ) : fiil-i mazi binası mechülmüfred müzekker ğâibManası "yardım olundu"(bir erkek)(geçmiş zamanda)
nusirâ ( نصرا ) : fiil-i mazi binası mechültesniye müzekker ğâibManası "yardım olundular"(iki erkek)(geçmiş zamanda)
nusirû ( نصرو ) : fiil-i mazi binası mechülcemi müzekker ğâibManası "yardım olundular"(3 veya daha fazla erkek)(geçmiş zamanda)
nusirat ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mechülmüfred müennes ğâibeManası "yardım olundu"(bir bayan)(geçmiş zamanda)
nusiratê ( نصرتا ) : fiil-i mazi binası mechültesniye müennes ğâibeManası "yardım olundular"(iki bayan)(geçmiş zamanda)
nusirne ( نصرن ) : fiil-i mazi binası mechülcemi müennes ğâibeManası "yardım olundular"(3 veya daha fazla bayan)(geçmiş zamanda)
nusirte ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mechülmüfred müzekker muhâtabManası "yardım olundun sen"(bir erkek)(geçmiş zamanda)
nusirtümê ( نصرتما ) : fiil-i mazi binası mechültesniye müzekker muhatabManası "yardım olundunuz siz"(iki erkek)(geçmiş zamanda)
nusirtüm ( نصرتم ) : fiil-i mazi binası mechülcemi müzekker muhatabManası "yardım olundunuz siz"(3 veya daha fazla erkek)(geçmiş zamanda)
nusirti ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mechülmüfred müennes muhatabaManası "yardım olundun sen"(bir bayan)(geçmiş zamanda)
nusirtüme ( نصرتما ) : fiil-i mazi binası mechültesniye müennes muhatabaManası "yardım olundunuz siz"(iki bayan)(geçmiş zamanda)
nusirtünne ( نصرتن ) : fiil-i mazi binası mechülcemi müennes muhatabaManası "yardım olundunuz siz"(3 veya daha fazla bayan)(geçmiş zamanda)
nusirtü ( نصرت ) : fiil-i mazi binası mechülnefsi mütekellim vahdeManası "yardım olundum ben"(geçmiş zamanda)
nusirnâ ( نصرنا ) : fiil-i mazi binası mechülnefsi mütekellim mealğayrManası "yardım olunduk biz"(geçmiş zamanda)
müfred : Tek,bir kişi
tesniye : iki
cemi : Burada kullanılan mana "3 veya daha fazla" şeklindedir
müzekker : Erkek
müennes : Bayan
muhatab : direk kendisiyle konuştuğunuz kişi veya kişilerİkinci tekil ve çoğul şahıs
ğâib : gıyâbında konuştuğunuz kişi veya kişiler3tekil ve çoğul şahıs
nefsi mütekellim vahde : 1tekil şahıs
nefsi mütekellim mealğayr : 1çoğul şahıs
mâlum : öznesi belli olan fiil(etken fiil)
mechül : öznesi belli olmayan fiil(edilgen fiil)
FİİL-İ MUZÂRİ - MÂLUM-
yensuru ( ينصر ) : Fiil-i muzari binası malummüfret müzekker ğaib, manası "yardım eder,ediyor,edecek"(bir erkek)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
yensurâni ( ينصران ) : Fiil-i muzari binası malumtesniye müzekker ğaibmanası "yardım ederler,ediyorlar,edecekler"(iki erkek), (geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
yensuruune ( ينصرون ) : Fiil-i muzari binası malumcemi müzekker ğaibmanası "yardım ederler,ediyorlar,edecekler"(üç veya daha fazla erkek)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensuru ( تنصر ) : Fiil-i muzari binası malummüfret müennes ğaibemanası "yardım eder,ediyor,edecek"(bir bayan)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensurâni ( تنصران ) : Fiil-i muzari binası malumtesniye müennes ğaibemanası "yardım ederler,ediyorlar,edecekler"(iki bayan),(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
yensurne ( ينصرن ) : Fiil-i muzari binası malumcemi müennes ğaibemanası "yardım ederler,ediyorlar,edecekler"(üç veya daha fazla bayan),(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensuru ( تنصر ) : Fiil-i muzari binası malummüfret müzekker muhatabmanası "yardım edersin,ediyorsun,edeceksin"(bir erkek),(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensurâni ( تنصران ) : Fiil-i muzari binası malumtesniye müzekker muhatabmanası "yardım edersiniz,ediyorsunuz,edeceksiniz"(iki erkek)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensuruune ( تنصرون ) : Fiil-i muzari binası malumcemi müzekker muhatabmanası "yardım edersiniz,ediyorsunuz,edeceksiniz"(üç veya daha fazla erkek),(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensuriine ( تنصرين ) : Fiil-i muzari binası malummüfret müennes muhatabamanası "yardım edersin,ediyorsun,edeceksin"(bir bayan)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensurâni ( تنصران ) : Fiil-i muzari binası malumtesniye müennes muhatabamanası "yardım edersiniz,ediyorsunuz,edeceksiniz"(iki bayan)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tensurne ( تنصرن ) : Fiil-i muzari binası malumcemi müennes muhatabamanası "yardım edersiniz,ediyorsunuz,edeceksiniz"(üç veya daha fazla bayan)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
ensuru ( انصر ) : Fiil-i muzari binası malumNefsi mütekellim vahdemanası "yardım ederim,ediyorum,edeceğim"(ben)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
nensuru ( ننصر ) : Fiil-i muzari binası malumNefsi mütekellim meal ğayrmanası "yardım ederiz,ediyoruz,edeceğiz"(biz)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
FİİL-İ MUZÂRİ - MECHÛL-
yünsaru ( ينصر ) : Fiil-i muzari binası mechülmüfret müzekker ğaibmanası "yardım olunur,olunuyor,olunacak"(bir erkek)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
yünsarâni ( ينصران ) : Fiil-i muzari binası mechültesniye müzekker ğaibmanası "yardım olunurlar,olunuyorlar,olunacaklar"(iki erkek)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
yünsaruune ( ينصرون ) : Fiil-i muzari binası mechülcemi müzekker ğaibmanası "yardım olunurlar,olunuyorlar,olunacaklar"(üç veya daha fazla erkek)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsaru ( تنصر ) : Fiil-i muzari binası mechülmüfret müennes ğaibemanası "yardım olunur,olunuyor,olunacak"(bir bayan)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsarâni ( تنصران ) : Fiil-i muzari binası mechültesniye müennes ğaibemanası "yardım olunurlar,olunuyorlar,olunacaklar"(iki bayan)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
yünsarne ( ينصرن ) : Fiil-i muzari binası mechülcemi müennes ğaibemanası "yardım olunurlar,olunuyorlar,olunacaklar"(üç veya daha fazla bayan)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsaru ( تنصر ) : Fiil-i muzari binası mechülmüfret müzekker muhatabmanası "yardım olunursun,olunuyorsun,olunacaksın"(bir erkek)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsarâni ( تنصران ) : Fiil-i muzari binası mechültesniye müzekker muhatabmanası "yardım olunursunuz,olunuyorsunuz,olunacaksınız"(iki erkek)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsaruune ( تنصرون ) : Fiil-i muzari binası mechülcemi müzekker muhatabmanası "yardım olunursunuz,olunuyorsunuz,olunacaksınız"(üç veya daha fazla erkek)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsariine ( تنصرين ) : Fiil-i muzari binası mechülmüfret müennes muhatabamanası "yardım olunursun,olunuyorsun,olunacaksın"(bir bayan)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsarâni ( تنصران ) : Fiil-i muzari binası mechültesniye müennes muhatabamanası "yardım olunursunuz,olunuyorsunuz,olunacaksınız"(iki bayan)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
tünsarne ( تنصرن ) : Fiil-i muzari binası mechülcemi müennes muhatabamanası "yardım olunursunuz,olunuyorsunuz,olunacaksınız"(üç veya daha fazla bayan)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
ünsaru ( انصر ) : Fiil-i muzari binası mechülNefsi mütekellim vahdemanası "yardım olunurum,olunuyorum,olunacağım"(ben)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
nünsaru ( ننصر ) : Fiil-i muzari binası mechülNefsi mütekellim meal ğayrmanası "yardım olunuruz,olunuyoruz,olunacağız"(biz)(geniş zamanda,şimdiki zamanda,gelecek zamanda)
Fiil-i muzarinin muttarideye göre çekimi de bu şekildeFiil-i mazinin muttaride kalıbını ezberlediyseniz fiil-i muzarininki de çok basit gelecektir
Fiil-i muzari cümle içinde kullanılışına göre üç zamandan birine göre gelebilirBunlar geniş zaman,şimdiki zaman ve gelecek zamanBen yukarıdaki çekimlerde her üçünü de yazdım ama dediğim gibi cümle içinde kullanılışına göre bunlardan birisi üzerine gelebilirFiil-i muzariyi gelecek zaman kipinde kullanmak için başına bir sin harfi getirmeniz gerekirMesela yeguulü ( يقول ) "söyler" veya "söylüyor" anlamında iken seyeguulü ( سيقول ) "söyleyecek" anlamındadır
MİMSİZ MASDAR
nasran ( نصر ) : Mimsiz masdarMüfredmanası "bir yardım etmek"
nasrâni ( نصران ) : Mimsiz masdarTesniyemanası "iki yardım etmek"
nasrâtün ( نصرات ) : Mimsiz masdarCemimanası "cemi(ikiden çok) yardım etmek"
Arkadaşlar arapçada mimli masdar ve mimsiz masdar olmak üzere iki çeşit masdar vardırBunlar arasındaki fark adından da anlaşılacağı üzere mimli veya mimsiz olmalarıdır
Mesela "nasara" fiilinin mimsiz masdarı "nasran" olarak gelirken mimli masdarı ise "mensarun" olarak gelirEğer muhtelife başlığı altındaki dersi incelerseniz ne demek istediğimi daha iyi anlıyabilirsiniz
Gördüğünüz gibi masdarın muttarideye göre çekimi üç kelimeden ibaretPeki bu niye böyle diye düşünebilirsinizBen şöyle açıklayayımDikkat ettiyseniz masdardan önce çektiğimiz her iki kelime de fiil idiMasdar ise isim olurBir kelimenin malum veya mechül olabilmesi için fiil olması gerekirİsimlerde malumluk veya mechüllük sözkonusu değildirAyrıca ğâib,ğâibe,muhatab,muhataba gibi durumlar da söz konusu değildirBunlardan ayrı olarak masdarın müzekker veya müennes olması da söz konusu değildirBütün bunları çıkarınca geriye masdarın müfred,tesniye ve cemi olması kalıyor
İSM-İ FÂİL
nâsırun ( ناصر ) : ism-i failmüfred müzekkermanası "yardım edici bir erkek"
nâsırâni ( ناصران ) : ism-i failtesniye müzekkermanası "yardım edici iki erkek"
nâsıruune ( ناصرون ) : ism-i failcemi müzekker musahhahmanası "yardım edici cemi(ikiden çok) erkek"
nüssârun ( نصار ) : ism-i failcemi müzekker mükessermanası "yardım edici cemi(ikiden çok) erkek"
ve nüssarun ( ونصر ) : ism-i failcemi müzekker mükessermanası "yardım edici cemi(ikiden çok) erkek"
ve nasaratün ( و نصرة ) : ism-i failcemi müzekker mükessermanası "yardım edici cemi(ikiden çok) erkek"
nâsıratün ( ناصرة ) : ism-i failmüfred müennesmanası "yardım edici bir bayan"
nâsırateeni ( ناصرتان ) : ism-i failtesniye müennesmanası "yardım edici iki bayan"
nâsırâtün ( ناصرات ) : ism-i failcemi müennes musahhahamanası "yardım edici cemi(ikiden çok) bayan"
ve nevâsıru ( ونواصر ) : ism-i failcemi müennes mükesseramanası "yardım edici cemi(ikiden çok) bayan"
İsm-i failin çekilişi biraz karışık gelmiş olabilirAma şimdi açıklayınca pek karışık birşey olmadığını göreceksinizherşeyden önce sanırım iki tane bilmediğimiz kelime varMükesser ve musahhah kelimeleri!Musahhah sahih olan demektirYani gelmiş olduğu vezin muttarideye göre çekim kurallarına uygun demektirBuradaki nâsıruune kelimesi çekim kurallarına uygundurPeki diğerleri uygun değil mi?Onlara niçin musahhah demedik diye bir soru kafanıza takılabilirÇünkü diğer vezinlerin mükesser olarak gelen vezinleri yokturAksi takdirde musahhah veya mükesser olarak belirtilmemiş olan kelimelerin hepsi de musahhahdır
Mükesser ise sığası kırık olarak gelendirYa da başka bir deyişle çekim kurallarına uymayandır Dikkat ettiyseniz müzekkerler için dört tane cemi kelime varBunlardan sadece bir tanesi musahhah diğerleri mükesserdirVe herhangi bir kelimenin ism-i failinin cemi müzekkeri bu dört kelimeden biri üzere gelebilir
Yine Müennesler için de gördüğünüz gibi bir musahhaha ve bir de mükessera vardır
İSM-İ MEF'UL
mensuurun ( منصور ) : ism-i mef'ulmüfred müzekkermanası "yardım olunmuş bir erkek"
mensuurâni ( منصوران ) : ism-i mef'ultesniye müzekkermanası "yardım olunmuş iki erkek"
mensuuruune ( منصورون ) : ism-i mef'ulcemi müzekker musahhahmanası "yardım olunmuş cemi(ikiden çok) erkek"
mensuuratün ( منصورة ) : ism-i mef'ulmüfred müennesmanası "yardım olunmuş bir bayan"
mensuurateeni ( منصورتان ) : ism-i mef'ultesniye müennesmanası "yardım olunmuş iki bayan"
mensuurâtün ( منصورات ) : ism-i mef'ulcemi müennes musahhahamanası "yardım olunmuş cemi(ikiden çok) bayan"
ve menâsıru ( ومناصر ) : ism-i mef'ulcemi müzekker mükessermanası "yardım olunmuş cemi(ikiden çok) erkek"
Gördüğünüz gibi ism-i mef'ulün çekimi ism-i faile göre daha kolayİsm-i mef'ulde de bir tane mükesser kelime varO da cemi müzekker için
Arkadaşlar bu dersimizde masdar,ism-i fail ve ism-i mef'ulün muttarideye göre çekilişlerini gördükİnşaallah bundan sonraki dersimizde fiil-i muzari cehd-i mutlaktan itibaren devam edeceğiz
Anlamadığınız yerler olursa çok basit olduğunu düşünseniz dahi mutlaka sorunGerek ben ve gerekse de muhammed kardeşim elimizden geldiğince yardımcı olmaya çalışırız
Hz hepimize Bu dersleri hakkıyla anlamayı ve anlatmayı nasip etsin
